دیگر می توان با اطمینان از تونی اولیویرا به عنوان موفقترین مربی پرتغالی فوتبال ایران یاد کرد؛ مردی که پس از حضور کارلوس کی روش، آلفردو کاسیمیرو و مانوئل ژوزه به ایران آمد و حالا در روزهای پایانی لیگ ایران لقب بهترین پرتغالی را تا اینجای کار از آن خود کرده است.
تونی اولیویرا در گفت و گوی مفصلی با ایسنا، از هر دری حرف زد، از مردم تبریز و عشقشان به فوتبال تا ارتباطش با ژوزه مورینیو، هموطن پرسر و صدا و معروفش. البته اولیویرا در این مصاحبه به گفته خودش برای نخستین بار از مشکلات مالی هم حرف زد و گفت که پول نباشد، بالاخره یک روز صبر او هم به انتها می رسد.
* از حضورتان در فوتبال ایران شروع کنیم. پیش از اینکه به تراکتورسازی بیایید چقدر از فوتبال ایران شناخت داشتید؟
من سرمربی الاتحاد عربستان بودم و یک بار در لیگ قهرمانان آسیا با این تیم به ایران آمدم. همچنین در شارجه امارات کار می‌کردم و با این تیم هم به ایران آمدم. ضمن اینکه در زمان بازیگری‌ام و در دهه ۱۹۷۰ با بنفیکا به ایران آمدم که دو بازی دوستانه در آن زمان برگزار کردیم. فکر می‌کنم یکی از تیم‌هایی که آن زمان مقابل ما قرار گرفت یک تیم نظامی بود که اسمش هم پاس بود. در این ۹ ماهی که در ایران هستم واقعا دوران خوبی را سپری کردم. در تبریز مردم با تو خیلی مهربان هستند. البته این مهربانی و مهمان‌نوازی در سایر شهرهای ایران هم وجود دارد. مسئولان باشگاه و هواداران فوق العاده هستند و نسبت به اروپا و آمریکا مهمان‌نوازی ایرانی‌ها چیز دیگری است.
* شما در عربستان و امارات هم کار کرده‌اید. فوتبال ایران را در مقایسه با این دو کشور و سایر کشورهای خاورمیانه چگونه ارزیابی می‌کنید؟
من سه سال در عربستان بودم و ۹ ماه هم در امارات کار کردم الان هم ۹ ماه است که در فوتبال ایران هستم. اینجا همه چیز خوب است. طبیعی است که مذهب و فرهنگ ما با هم تفاوت دارد اما فوتبال فقط ۲ – ۴ – ۴ و ۳ – ۳ – ۴ نیست و فراتر از این حرف‌هاست. من در اینجا با آداب و رسوم مردم آشنا می‌شوم. فرهنگ تازه‌ای را می‌بینم و همچنین می‌توانم دوستان جدیدی پیدا کنم. وقتی مربی‌گری را کنار بگذارم از سال‌هایی که در تراکتورسازی و تیم‌های دیگر کار کردم خاطرات خوبی برایم خواهد ماند. بازیکنان ایرانی از نظر فیزیکی و تکنیکی در سطح بسیار خوبی هستند اما از نظر تاکتیکی نیاز دارند که پیشرفت کنند. فکر می‌کنم برای مثال در حال حاضر تیم ملی امارات در حال پوست‌اندازی است و ترکیب بازیکنان خود را کاملا جوان کرده است. در حال حاضر عربستان مثل گذشته قدرتمند نیست. همین طور ایران. تیم ملی شما در سال‌های قبل با بازیکنانی مثل علی دایی و کریم باقری خیلی قوی‌تر بود اما فکر می‌کنم بازیکنان ایرانی برای یادگیری مشتاق هستند. 
* فکر می‌کنید ایران بتواند با کی‌روش به جام جهانی صعود کند؟
نمی‌دانم الان زمان مناسبی برای این موضوع هست یا نه. آخرین نتیجه تیم ملی مقابل ازبکستان اصلا خوب نبود. اگر ایران آن بازی را می‌برد می‌توانم بگویم به احتمال ۹۵ درصد صعودش به جام جهانی قطعی شده بود الان کار خیلی سخت شده است اما من اعتقاد دارم که کی‌روش مربی بزرگی است و تجربه بسیار خوبی دارد. او مربی‌ای است که با نظم کار خود را پیش می‌برد و ایران هنوز برای رسیدن به جام جهانی شانس خوبی دارد.
* بعد از آمدن کی‌روش به ایران مربی دیگری همچون شما، مانوئل ژوزه، کاستا و کاسیمیرو به فوتبال ایران آمدند. ورود شما به ایران در دوره زمانی کوتاهی اتفاق افتاد. فکر می‌کنید دلیل این موضوع چه بود؟
اصلی‌ترین دلیل آن این است که ما در دوره جهانی شدن هستیم. قبل از ما مربیان یوگسلاوی تبار به فوتبال ایران آمده بودند. حالا ژوزه و کاستا و کاسیمیرو رفته‌اند و من و کی‌روش مانده‌ایم. مطمئنا اگر با خودمان رونالدو و مسی و اینیستا را به ایران بیاوریم تا مدت‌ها در فوتبال شما ماندگار خواهیم شد اما مربیان پرتغالی چه هدفی را در ایران دنبال می‌کنند؟ آن‌ها به دنبال این هستند که تجربه خود را به بازیکنان ایرانی انتقال دهند و نتایج خوبی بگیرند. اگر خوب نتیجه بگیرید یعنی کارتان را خوب انجام داده‌اید. مانوئل ژوزه در مصر نتایج بسیار خوبی گرفته بود. او ۵ بار تیمش را قهرمان آفریقا کرده بود.
* به نظر خودتان، شما و دیگر مربیان پرتغالی در فوتبال ایران موفق بوده‌اید؟
اگر به نتایج نگاه کنید وضعیت فرق می‌کند. وقتی کاستا نفت آبادان را ترک کرد آیا نتایج این تیم عوض شد؟ شما دیگر نمی‌توانید مورینیو را به تیم‌تان بیاورید. درست است که پرسپولیس بعد از رفتن ژوزه بهتر شده و این تیم نتایج خیلی خوبی گرفته است. نمی‌دانم شاید بازیکنان ژوزه را دوست نداشتند اما پرسپولیس پتانسیل بالایی دارد و بازیکنان بسیار خوبی در این تیم هستند.
* پس از اینکه ژوزه به کشورش بازگشت با او صحبتی داشتید؟
دو، سه بار با هم صحبت کردیم اما اصلا درباره وضعیتش در پرسپولیس حرفی میان ما رد و بدل نشد. 
* جمعه یک بازی حساس را به استقلال باختید تا فاصله این تیم در صدر جدول بیشتر شود.
ما این بازی را خوب شروع نکردیم. جمعه تراکتور همیشگی نبودیم. البته بعد از نیمه اول بهتر شدیم. دروازه‌بان‌مان در نیمه دوم مجبور نشد هیچ عکس‌العملی نشان دهد و کاملا بیکار بود. استقلال دفاع منظمی طراحی کرده بود و در نیمه دوم کاملا بسته بازی می‌کرد. بازی آن‌ها طوری بود که انگار در یک نقطه از زمین ایستاده‌اند و اصلا جلو هم نمی‌آیند. ما در نیمه دوم موقعیت‌هایی داشتیم و فکر می‌کنم بهتر از استقلال بازی کردیم. اما در تاریخ برد یک بر صفر به سود استقلال ثبت شده است. فرصت خیلی خوبی را برای رسیدن به صدر از دست دادیم. الان وضعیت چندان خوبی نداریم اما به هر حال تا پایان لیگ زمان زیادی باقی مانده است.
* شما در لیگ قهرمانان آسیا هم بازی می‌کنید. فکر می‌کنید در آن جا بتوانید در نخستین حضور تراکتورسازی در آسیا موفق شوید؟
اگر یک مقایسه کوچک بین ما و تیم‌های دیگری که در گروه‌مان در آسیا حضور دارند انجام دهید متوجه می‌شوید که آن‌ها از لحاظ امکانات مالی و بازیکن در وضعیت بسیار بهتری نسبت به ما قرار دارند. همه رقیبان ما در آسیا حداقل ۴ بازیکن خارجی خوب دارند. همین الجزیره که در تبریز شکستش دادیم بازیکنانی مثل ریکاردو اولیویرا و چند بازیکن دیگر از آرژانتین و کره جنوبی دارد در حالی که ما فقط یک بازیکن خارجی به نام فلاویو لوپز داریم. سخت است که با این تیم‌ها بزرگ بجنگیم. متاسفانه وضعیت مالی تراکتورسازی اصلا خوب نیست. از زمانی که به این تیم آمده‌ام حرفی درباره شرایط مالی نزده‌ام اما حقوق ما هنوز پرداخت نشده است. برای بردها پاداش تعیین می‌شود اما چیزی به تیم پرداخت نمی‌شود. خود من دو ماه است که پولی نگرفته‌ام. من یک مربی حرفه‌ای هستم و تجربه خودم را به بازیکنان منتقل می‌کنم. اما دیگر جادوگر نیستم. باید بپذیریم که مهم‌ترین ویژگی تراکتورسازی هوادارانش است. در واقع ما بدون آن‌ها هیچ چیز نیستیم. آن‌ها به ما خیلی کمک می‌کنند. همیشه کنار ما هستند و هیچ وقت نمی‌گذارند در بازی‌هایمان تنها باشیم. من آن‌ها را هیچ وقت فراموش نمی‌کنم. هواداران تراکتور همیشه در قلب من هستند. وقتی بازی‌هایمان را می‌بریم می‌دانیم که به آن‌ها شادی هدیه می‌دهیم و خوشحال‌شان می‌کنیم. این حس خیلی خوبی دارد. اما همان طور که گفتم وضعیت مالی تراکتور اصلا خوب نیست.
* البته جعفری مدیرعامل باشگاه تراکتور گفته بود که تونی مرد خوبی است که و با بی‌پولی‌ها تا اینجا ساخته است.
بله. ولی الان خیلی ناراحتم. من یک آدم حرفه‌ای هستم. کارم را به خوبی انجام می‌دهم و طرف مقابلم هم باید این را بفهمد که من خانواده، کشور و دوستانم را رها کرده‌ام تا برای تراکتورسازی کار کنم. من آدم خوبی هستم اما تا حدی خوبم و بعد دیگر صبرم تمام می‌شود. آن‌ها باید مشکلات را حل کنند نه اینکه هی بگویند فردا فردا!
* جعفری گفته بود تراکتورسازی می‌خواهد طی ۵ سال آینده به قهرمانی آسیا دست پیدا کند.
من هم در رویاهایم آرزو دارم که یک فراری داشته باشم. اما این فقط در رویای من است و هیچ پولی برای آن ندارم. اینکه تراکتورسازی قهرمان آسیا شود فکر خوبی است اما باید روی آن برنامه‌ریزی شود. ساختار تراکتورسازی برای موفقیت باید حرفه‌ای‌تر شود. آن‌ها فقط فصل قبل دوم شدند و این فصل هم در کورس قهرمانی هستند اما همچنان شرایط شان یکی است. در ۵ سال گذشته پیشرفت خیلی خوبی در تراکتورسازی دیده شده است. آن‌ها چند سال هم در دسته دو بودند بنابراین روندشان رو به رشد بوده است اما باید ساختار درست و حرفه‌ای داشته باشند. داشتن بودجه کافی تنها یکی از راه‌های موفقیت تراکتور است. البته من گفتم که قدرت تراکتورسازی به هوادارانش است. وقتی در بازی با الجزیره ۸۰ هزار نفر به ورزشگاه آمدند همه آن‌ها چه قبل از بازی و چه در جریان بازی و بعد از آن از حضور خود در ورزشگاه لذت بردند. بله من هم با جعفری موافقم اما همه برنامه‌ها برای پیشرفت باید مشخص باشد.
* با باخت به استقلال فکر می‌کنید هنوز برای قهرمانی در لیگ شانس دارید؟
کار ما هنوز تمام نشده است. باید باور کنیم که می‌توانیم به قهرمانی برسیم. هیچ وقت نباید توقف کنیم و هر روز باید محکم‌تر و با قدرتتر از قبل به کارمان ادامه دهیم.
* خیلی از هواداران فوتبال در ایران معتقدند که تراکتورسازی این فصل بازی‌های زیبایی ارائه می‌دهد و آمار بالای گلزنی شما در این فصل هم گویای این نکته است.
شاید در فوتبال این بحث از همه چیز مهم‌تر باشد که چه تیمی قهرمان می‌شود اما ما کاملا از عملکردمان راضی هستیم. در تمرین‌ها روی این تاکید داریم که هم از عمق و هم از کناره‌ها به دروازه حریف حمله کنیم و این کار را به خوبی در زمین انجام می‌دهیم. در بیشتر بازی‌ها کنترل بازی و مالکیت توپ را در دست داریم. بازیکنان خیلی خوب می‌فهمند که ما از آن‌ها چه می‌خواهیم به خاطر همین است که راضی هستیم و وقتی می‌بینیم مردم از بازی تراکتورسازی تعریف می‌کنند، بیشتر از هر چیزی خوشحال می‌شویم. 
* شما در نیم فصل دوم دو بازیکن برزیلی جذب کردید اما تاکنون از آن‌ها استفاده نکرده‌اید.
ما در ابتدای فصل ویلا و آنسلمو را داشتیم اما نمی‌دانم چرا این دو نفر نتوانستند برای تراکتور بازی کنند. دو بازیکن برزیلی هم که به جمع ما اضافه شدند اصلا آماده نیستند. البته آن‌ها بازیکنان باکیفیتی هستند اما چون قبلا تیم نداشته‌اند در ریتم قابل قبولی برای بازی کردن نیستند. البته نمی‌دانم ما چرا بازیکن آسیایی به خدمت نگرفتیم.
* بالاخره این دو بازیکن با نظر شما به تراکتورسازی آمدند یا بوسیله باشگاه؟
این را باید از مدیرعامل باشگاه بپرسید. من نمی‌توانم در یک بازی کریمیان را بیرون بیاورم و به جایش جاناتان را به بازی ببرم که اصلا آماده نیست. مثلا در نیم فصل دوم کاظمیان را آوردیم که قبلا در پرسپولیس بازی می‌کرد و بدنش کاملا آماده بود اما به این دو بازیکن با این شرایط نمی‌توان بازی داد.
* ادامه فصل را در لیگ و آسیا برای تراکتورسازی چگونه می‌بینید؟ در لیگ سه بازی سخت با سپاهان، فولاد و پرسپولیس دارید.
ما ۵ بازی در لیگ قهرمانان و ۵ بازی در لیگ برتر داریم. اگر من به عنوان مربی باور نداشته باشم که می‌توانیم بازی‌هایمان را ببریم پس برای چه اینجا هستم؟ هیچ وقت روی از دست دادن امتیاز احتمالی قائل نشدم و همیشه برای به دست آوردن هر سه امتیاز بازی کرده‌ایم.
* آینده شما با تراکتورسازی چگونه خواهد بود؟ در این تیم می‌مانید یا خیر؟
قرارداد من با تراکتورسازی تا آخر فصل است اما قبل از تمدید آن باید درباره مسائل مالی حرف بزنیم و از بودجه باشگاه در سال بعد مطمئن شویم. همان طور که گفتم من از کار کردن در تراکتورسازی راضی هستم و هواداران این تیم در قلب من هستند. اگر باشگاه به من گفت که تو را می‌خواهیم من هم می‌نشینم و با آن‌ها مذاکره می‌کنم.
* اگر باشگاه‌هایی مثل پرسپولیس و سپاهان برای فصل بعد به شما پیشنهاد بدهند قبول می‌کنید؟
در حال حاضر اصلا نمی‌خواهم درباره این مسائل صحبت کنم. تمرکزم روی تراکتورسازی است و باید در ۱۰ بازی حساسی که تا پایان فصل داریم بهترین نتایج را بگیریم.
* قبلا گفته بودید با ژوزه مورینیو در ارتباط هستید. هنوز هم با او صحبت می‌کنید؟
بله من هنوز با مورینیو حرف می‌زنم. مورینیو شخصیتی دارد که خیلی‌ها دوستش دارند و خیلی‌ها هم از او بدشان می‌آید. اما من دوست او و یکی از طرفدارانش هستم. او می‌داند که من در ایران و در تراکتورسازی چه شرایطی دارم و من هم از وضعیت او در رئال باخبرم. همچنان با هم در تماس هستیم.
* پس به نوعی در بازی رئال و منچستر هم طرفدار تیم اسپانیایی بودید؟
معلوم است. البته بارسلونا تیمی است که فوتبال را خیلی خوب بازی می‌کند اما وقتی مسی، اینیستا، ژاوی و فابرگاس در فرم ایده‌آل خود نباشند، بارسلونا هم تیم خوبی نخواهد بود. من طرفدار سرسخت رئال هستم. اما نه فقط مورینیو بلکه کادر فنی، مدیران و بازیکنان این تیم.
* واکنش‌های شما در زمین در نوع خود جالب است. در بعضی بازی‌ها هم به بازیکنان تیم‌تان بدجوری اعتراض می‌کنید.
شما به فرگوسن نگاه کنید. همیشه در حال آدامس جویدن است و آرامش خاصی در بازی دارد اما وقتی در همین بازی رئال و منچستر نانی از زمین اخراج شد، فرگوسن چه کار کرد؟ از روی نیمکت بلند شد و با اعتراض به سمت داور چهارم آمد. هر مربی شخصیت خاصی دارد. ممکن است یک مربی در طول بازی فقط بنشیند و هیچ صحبتی نکند و عکس‌العملی هم نشان ندهد. اما من در طول بازی خیلی هیجان دارم و ممکن است که از دست بازیکنان ناراحت هم بشوم. اما بعد از بازی آن بازیکن را در آغوش می‌گیرم و می‌گویم که آن عصبانیت فقط در همان لحظه خاص بود. واقعا هم همین طور است و بعد از بازی هیچ ناراحتی از بازیکنان ندارم. 
* فکر می‌کنید مهم‌ترین مشکل فوتبال ایران در مقطع کنونی چیست؟
ما در پرتغال هم خیلی سال پیش مشکل مشابهی داشتیم که به خاطر آن نتوانستیم به جام جهانی و جام ملت‌های اروپا صعود کنیم. در دهه ۹۰ نسل جدیدی از بازیکنان خوب وارد فوتبال پرتغال شدند. روی کاستا، لوئیس فیگو، ویتور بایا، پدرو پائولتا و چند سال بعد دکو و کریستیانو رونالدو به تیم ملی پرتغال آمدند و با حضور این بازیکنان باکیفیت مشکل پرتغال برای چند سال حل شد. اما من به شما قول می‌دهم که پرتغال سه، چهار سال بعد زمانی که بازیکنانی مثل نانی، ژوائو موتینیو و رونالدو از تیم می پرتغال بروند، این تیم باز هم به مشکل برمی‌خورد. ایران هم دقیقا همین مشکل را دارد. شما قبلا لژیونرها بیشتری در اروپا داشتید اما الان فقط دو، سه نفر هستند. به نظر من همه باید برای پیشرفت فوتبال ایران جمع شوند و برنامه‌ای طراحی کنند. از مربیان و مسئولان و بازیکنان و مدیران گرفته تا رسانه‌ها همه باید در این کار سهیم باشند. رسانه‌ها هم نباید فقط انتقاد کنند بلکه باید ایده و راه حل پیش روی فوتبال بگذارند و ببینند که مشکل واقعی چیست؟ این بحث کردن‌ها می‌تواند راه‌ها و پنجره‌های جدیدی را برای فوتبال ایران باز کند.
* حرف خاصی مانده است؟
من هیچ وقت مهمان نوازی مردم ایران را نه تنها در تبریز بلکه در شهرهای دیگر فراموش نمی‌کنم. همه جا با من خیلی مهربان هستند. من ۳۴ سال در بنفیکا بودم و در این مدت بازیکن، دستیار، سرمربی و مدیر فنی بنفیکا شدم. هواداران بنفیکا هم در نوع خود عالی هستند. رنگ بنفیکا هم مثل تراکتورسازی قرمز است و وقتی ورزشگاه ما در تبریز از هواداران پر می‌شود، دریای قرمزرنگی را می‌بینم و یاد سال‌های خوبی که در بنفیکا داشتم می‌افتم. باز هم می‌خواهم از هواداران خوب تراکتورسازی تشکر کنم. آن‌ها با تراکتور زندگی می‌کنند. با بردش می‌خندند و با شکستش گریه می‌کنند. این برای من خیلی ارزشمند است.
نظرات شما عزیزان:
برچسب‌ها: تونی اولیویرا, گفتگوی خواندنی از اولیویرا, سرمربی سابق تراکتورسازی تبریز, ,